People skills: De sleutel in digitale transformatie

Dat het coronavirus een enorme economische neergang veroorzaakt, is duidelijk. En dat de wereldwijde recessie nog wel wat jaren aan kan houden, ook dat is duidelijk. Daarnaast kunnen we inmiddels ook met zekerheid zeggen dat we een digitale toekomst tegemoet gaan.

Technologie van levensbelang

Vanaf de allereerste uitbraak van het virus, blijkt technologie van levensbelang. De toepassingen zijn legio. Om op longfoto’s kenmerken van het coronavirus te detecteren, wordt kunstmatige intelligentie ingezet. Hetzelfde bij abnormale ademhalingspatronen. Drones worden ingezet om de coronamaatregelen te handhaven. Chatbots geven burgers advies over corona. En wetenschappers delen massaal hun kennis, analyses en onderzoeksresultaten op online platformen. Ook na de pandemie maakt technologische innovatie het verschil, als hulpmiddel bij het herstel van de economische crisis.

Switch naar online

Het coronavirus heeft de digitale transformatie in een stroomversnelling gebracht. Organisaties maken de definitieve switch naar online. Wat betekent dat voor werknemers? Wat moeten ze kunnen en kennen? Welke vaardigheden en kwaliteiten worden belangrijk? En welke vaardigheden verdwijnen naar de achtergrond? Merkwaardig is dat het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) al in 2004 een voorspelling deed: “Vanwege een steeds complexer wordende functie-inhoud en organisatieomgeving stijgt in 2020 de behoefte aan werknemers met sociale, communicatieve en creatieve vaardigheden, probleemoplossend vermogen, enzovoort (ook wel people skills of softskills genoemd).” MT.nl stelde een checklist op met de meest gevraagde vaardigheden tijdens een transitie.

1. Creativiteit

Volgens Bob Zadok Blok, die het effect van creativiteitstraining bij informaticastudenten aan hogescholen onderzoekt, ligt de nadruk in het onderwijs nog steeds op het leren van feiten, zoals exacte wetenschappen en het aanleren van ICT-vaardigheden. “Creativiteit is een ondergeschoven kindje in het onderwijs, van primair onderwijs tot wetenschappelijk onderwijs. En als we er niet snel meer aandacht voor hebben, dan gaat het fout”, zei hij onlangs in het RTL Nieuws. Het is zinloos om mensen ICT-vaardigheden bij te brengen als je ze niet tegelijkertijd aan creativiteit koppelt. Het advies van Blok: leer mensen om zelf oplossingen te bedenken, buiten de standaardprocedures. Een ander resultaat uit zijn onderzoek? Creativiteit blijkt geen aangeboren eigenschap, maar een vaardigheid die je kan aanleren.

2. Reading the room

‘Reading the room’ is een vaardigheid die is omschreven door onderzoeker Daniel Goleman. De vaardigheid vloeit voort uit emotionele intelligentie, wat betekent dat je vriendelijk, respectvol en empathisch naar anderen toe bent en daardoor excelleert in je carrière. Nieuw onderzoek, van onder anderen deze Goleman, wijst uit dat emotionele intelligentie is op te delen in twaalf vaardigheden, van zelfbewustzijn tot teamwork. Het is dus zaak om een balans tussen die competenties te ontwikkelen. Deze mix, ‘reading the room’ genaamd, draait niet alleen om jouw eigen drijfveren en emoties, maar ook om die van de anderen in je team en mensen hieromheen. Je moet non-verbale signalen kunnen opvangen, ‘actief’ kunnen luisteren, beseffen hoeveel je zelf praat en hoeveel je anderen aan het woord laat.

3. Overtuigingskracht

Van alleen data gaat weinig overtuigingskracht uit. Wil je echt een transformatie tot stand brengen, dan moet je een aantrekkelijk verhaal weten te vertellen. Een verhaal waarmee mensen zich kunnen indentificeren, waardoor ze zich betrokken voelen. Technologie voelt voor veel mensen abstract, dus juist tijdens een digitale transformatie zijn verhalen belangrijk: ze triggeren niet alleen het verbale deel van de hersenen, maar het hele brein. De vier kenmerken van een sterk verhaal: je kan je eraan relateren, het verrast, het is spannend en het wordt vloeiend en zonder al te veel opsmuk verteld.

4. Verbinding kunnen maken

Verbinders zijn tijdens een digitale transformatie van enorm belang. Dat gaat verder dan je inleven in een ander en het samenbrengen van mensen. Je moet op zoek naar synergie, waarbij mensen betrokken zijn, elkaar aanvullen en activeren. Alleen zo ontstaan nieuwe ideeën.

5. Vragen kunnen stellen

Schrijver Harry Mulisch zei ooit: “Sommige vragen zijn zo goed dat het jammer zou zijn ze met een antwoord te verknoeien.” Goede vragen leiden tot creatieve antwoorden en een zoektocht naar oplossingen. Stel je provocatieve vragen, dan dagen ze uit: “Wat houdt je tegen om dat te bereiken?” “Wat is nu het belangrijkste om je op te focussen? “Wanneer is dit een succes?”

6. Kritisch denken

Kritisch denken gaat niet over afkeuring of negatief en pessimistisch zijn. Het is juist een goede manier om objectief naar informatie te kijken, het overzicht te behouden en je niet te laten leiden door vooroordelen. Eerst leer je aannames te herkennen en feiten van meningen te onderscheiden. Daarna weeg je de argumenten, terwijl je rekening houdt met emoties. Om vervolgens conclusies te trekken op basis van alle verzamelde informatie.

7. Cognitieve flexibiliteit

Het bijstellen van plannen en verwachtingen, van jezelf en van anderen: veel mensen hebben daar moeite mee. Oude plannen loslaten blijkt niet eenvoudig en de teleurstelling blijft aanhouden, waardoor het lastig of soms zelfs ondoenlijk wordt om tot een creatieve oplossing te komen. Het heeft alles te maken met je cognitieve flexibiliteit: de vaardigheid om anders te denken, van perspectief te kunnen veranderen en je aan te passen aan een continu veranderende omgeving. En dat hangt weer samen met je ‘learning agility’: het vermogen om onder nieuwe omstandigheden snel nieuw en effectief gedrag te ontwikkelen. Onzekerheid zie je in dat geval niet als een eng iets, maar als een kans om nieuwe inzichten en mogelijkheden op te doen.

Bron: MT.nl.